Eenvoudig gezegd betekent cross addiction dat iemand de ene verslaving aan een middel of een gewoonte inruilt voor een andere verslaving. Sommige mensen in herstel worstelen met dit probleem en dat is niet verwonderlijk. Verslaving is immers een complexe, chronische hersenziekte. Cross addiction kent verschillende uitingsvormen. Een persoon die verslaafd is aan cocaïne begint bijvoorbeeld met het misbruiken van alcohol of iemand die in herstel is van een alcoholverslaving gaat medicijnen misbruiken.
Hoe weet je of je een cross addict bent?
Het is moeilijk om deze vraag om te beantwoorden, maar er zijn verschillende signalen die erop wijzen dat je mogelijk een nieuwe verslaving hebt ontwikkeld:
- Liegen tegenover vrienden, familie of collega’s over alles dat verband houdt met het gebruik;
- Het verwaarlozen van je studie, werk, familie en vrienden om te kunnen gebruiken;
- Pogingen doen om met het middel of de gewoonte te stoppen mislukken;
- Je wordt angstig, somber of prikkelbaar als je geen alcohol, drugs of medicatie voorhanden hebt;
- Je pleegt illegale activiteiten zoals fraude of diefstal om jouw middel of gewoonte te financieren;
- Geen of weinig levenszin meer.
Welke middelen misbruiken mensen met een cross addiction?
Veel mensen met een cross addiction zullen een middel gebruiken dat hun oorspronkelijke verslaving nabootst. Een persoon die herstelt van een cocaïneverslaving kan bijvoorbeeld verslaafd raken aan medicatie op recept voor de behandeling van ADHD, zoals Ritalin of Concerta. Personen met een cross addiction misbruiken ook vaak middelen die onschuldig lijken, waaronder slaapmiddelen of kalmerende middelen die vrij verkrijgbaar of op recept verkrijgbaar zijn. Sommige mensen in herstel ontwikkelen een verslaving aan specifieke gewoonten, zoals gokken, seks of gamen. Hoewel cross addiction veelvuldig voorkomt, ontwikkelt niet iedereen een andere verslaving dan de oorspronkelijke verslaving.
Meestal overkomt het mensen die vroeg in herstel zijn, maar ook mensen die al jaren in herstel zijn van hun verslaving kunnen onverwacht een nieuwe verslaving ontwikkelen. Dit komt bijvoorbeeld voor nadat zij medicatie voorgeschreven hebben gekregen door de huisarts of een specialist in het ziekenhuis.
Waarom is cross addiction gevaarlijk?
Het bagatelliseren van de ernst van cross addiction ligt al gauw op de loer. Een nieuwe verslaving kan in eerste instantie onschuldig lijken, in het bijzonder als iemand een illegale drug zoals cocaïne heeft ingeruild voor een bepaald soort gedrag zoals gamen. De harde realiteit is echter dat alles wat op het fysieke, emotionele en financiële vlak een negatief effect heeft op het leven van de verslaafde of op dat van het leven van diens dierbaren, is gevaarlijk en moet behandeld worden. De gevolgen van een cross addiction kunnen zeer ernstig zijn. Daarnaast maakt cross addiction het veel lastiger om een onbedwingbare zucht (craving) te weerstaan naar het middel dat iemand in eerste instantie misbruikte. Dit kan mogelijk tot terugval leiden.
Hoe ontwikkelt zich een cross addiction?
Bij iedereen die zich op prettige dingen focust – of dit nu het gebruik van cocaïne, het drinken van alcohol of het eten van een reep chocolade is – geven de hersenen de neurotransmitter dopamine af. Deze overdrachtsstof activeert het beloningscentrum in de hersenen en dit zorgt voor een fijn gevoel. Dit geldt voor zowel mensen die in herstel zijn als mensen die nog nooit verslaafd zijn geweest. Bij personen die verslavingsgevoelig zijn, verlangt het brein als het ware naar dat gevoel. Die behoefte triggert de zucht naar het middel of de gewoonte die iemand ooit zo goed heeft doen voelen. Ook al is iemand in herstel en is het oorspronkelijke middel – zoals alcohol, cocaïne of dexamfetamine – niet meer in het lichaam aanwezig, blijven de hersenen toch naar dat gevoel verlangen. Daarom krijgt iemand de behoefte aan een ander middel en kan een cross addiction ontstaan.
Hoe kan cross addiction worden behandeld?
Als iemand een cross addiction heeft ontwikkeld, kan het noodzakelijk zijn om in behandeling te blijven voor de oorspronkelijke verslaving. Cognitieve gedragstherapie (CGT) is een van de therapievormen die bewezen effectief is voor mensen met een verslaving. Met cognitieve gedragstherapie helpen wij bij het identificeren en onderzoeken van de gevoelens en de gedachtepatronen die ten grondslag liggen aan de verslaving. Wanneer iemand met een verslaving leert om deze emoties en gedachten te herkennen, zal de psycholoog helpen bij het vinden van strategieën om hier op een goede manier mee om te gaan. Op die manier kan de verslaving tot de verleden tijd behoren.
Herstellen van een cross addiction doe je niet alleen. Wij bieden je graag professionele hulp. Met een multidisciplinair team van specialisten op het gebied van verslavingszorg bieden we je bij Recovery Mental Healthcare hulp en advies. Je kunt ons bereiken op nummer: 085 – 8200 900 of administratie@recoverymhc.nl.
