Verslaving aan middelen of gedrag

Hulp nodig? RMHC Helpt jou

Herken jij je in een van deze klachten?

Doe de zelftest en krijg een indruk

Ben ik verslaafd aan een middel of gedrag?

Inhoud van deze pagina

Men spreekt van een verslaving als willen is veranderd in moeten. Een persoon die verslaafd is, is afhankelijk geraakt van een bepaald middel. Mensen kunnen verslaafd raken aan onder andere: alcohol, drugs, medicijnen en pijnstillers. Maar je kunt ook verslaafd raken aan een bepaald soort gedrag. Bijvoorbeeld verslaving aan gamen, seks of gokken, komt veelvuldig voor. Wanneer je jezelf afvraagt: wat is verslaving? Dan is het goed om te weten dat de afhankelijkheid zowel lichamelijk als geestelijk tot uiting kan komen.

Lichamelijke en geestelijke afhankelijkheid

Bij lichamelijke afhankelijkheid ervaart de gebruiker ontwenningsverschijnselen zoals trillen, misselijkheid en angstgevoelens, als die een specifiek middel niet meer gebruikt. Doordat het aan het middel gewend is geraakt, moet het lichaam opnieuw in balans komen als er niet meer wordt gebruikt. Bij geestelijke afhankelijkheid voelt iemand die verslaafd is zich niet prettig zonder de handeling of het middel.

Hoe herken je een verslaving door middel van een zelftest?

Bij een middelenverslaving noemt de DSM-5 officieel elf criteria. DSM-5 is de afkorting van Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders. Dit is een classificatiesysteem waarin internationale afspraken zijn gemaakt over welke criteria van toepassing zijn op een bepaalde psychische stoornis op basis van (nieuwe) wetenschappelijke inzichten. Ook geeft het antwoord op de vraag: wat is een verslaving? Zie het als een soort zelftest, maar de DSM-5 is nadrukkelijk géén diagnose-handboek. Het stellen van een diagnose gebeurt door uitgebreid en nauwkeurig psychologisch of psychiatrisch onderzoek, volgens de richtlijnen die daarvoor gelden.

Wat zijn de kenmerken van een verslaving?

Als iemand zich afvraagt: wat betekent verslaving? Dan is het in eerste instantie belangrijk om de kenmerken ervan te weten:

Het verlangen om het middel te gebruiken is sterk aanwezig;
Iemand heeft een aantal mislukte pogingen gedaan om te stoppen;
Het middel wordt vaker en in grotere hoeveelheden gebruikt dan dat de gebruiker aanvankelijk van plan was;
De dosis die van het middel wordt gebruikt is steeds groter, ofwel er treedt tolerantie op;
Ondanks psychische of lichamelijke problemen gaat iemand door met gebruiken;
Iemand wordt in het dagelijks leven zo sterk door het middel belemmerd dat belangrijke zaken zoals werk of school eronder lijden;
Ook wanneer er problemen ontstaan binnen relaties – bijvoorbeeld met de partner of de familie – gaat iemand door met gebruiken;
Er treden onthoudingsverschijnselen op;
Het gebruiken neemt veel tijd in beslag;
De gebruiker geeft andere zaken op om tijd aan het middel te kunnen besteden;
Zelfs wanneer het iemand in gevaar brengt, blijft die persoon het middel gebruiken.

De mate waarin iemand deze kenmerken bij zichzelf herkent, bepaalt hoe ernstig een verslaving is. Wanneer je twee of drie kenmerken ervaart, is er sprake van een milde stoornis in het gebruik van middelen. Herken je bij jezelf zes of meer symptomen? Dan heb je te maken met een ernstige stoornis.

Verslavingen

Hoe ontstaat een verslaving?

Een verslaving ontstaat doordat een gebruiker het effect van een bepaald middel of een specifieke handeling fijn vindt. Verslaving is een hersenziekte. Verschillende hersengebieden spelen een belangrijke rol bij het ontstaan van verslavingsproblematiek. Een van die gebieden in de hersenen is het beloningscentrum. Bij het gebruik van een bepaald middel of het uitvoeren van een handeling, komt de neurotransmitter dopamine vrij. Deze overdrachtsstof activeert het beloningscentrum in de hersenen en dit zorgt voor een fijn gevoel. Doordat een gebruiker dit gevoel steeds weer en steeds vaker wil ervaren, raakt die verslaafd aan het middel of de handeling.

Ratio versus verlangens

Het hersengebied de nieuwe hersenen zorgen voor de regulatie tussen ratio aan de ene kant en verlangens aan de andere kant. Niet bij iedereen functioneren de nieuwe hersenen goed. Door een verslaving gaat dit gebied nog slechter functioneren. Het wordt steeds duidelijker dat het systeem dat onder andere het geheugen reguleert, een voorname rol speelt bij het ontwikkelen van een verslaving. Regelmatig gebruik van een bepaald middel of het frequent verrichten van een bepaalde handeling, veroorzaakt een permanente verandering in het brein. Externe prikkels – zoals vrienden of bepaalde locaties – kunnen de hunkering naar een bepaald middel of bepaalde handeling aanwakkeren. Zelfs bij mensen die al maanden clean zijn.

Hoe werkt verslaving?

De vraag ‘hoe werkt verslaving?’ is het beste te beantwoorden aan de hand van de factoren die bepalen of iemand verslaafd raakt. Waarom raakt de ene persoon wel verslaafd en iemand anders niet? Of je wel of geen verslaving ontwikkelt, is afhankelijk van diverse factoren:

Persoonlijke eigenschappen: uiteenlopende persoonlijke eigenschappen en problemen dragen bij aan het ontwikkelen van een verslaving. Als iemand veel last heeft van negatieve gevoelens en niet weet hoe die daarmee moet omgaan, vergroot dit de kans op een verslaving aanzienlijk. Daarnaast speelt verveling een rol. Bij een persoon die weinig interesses en hobby’s heeft, kan uit verveling een verslaving ontstaan;
Erfelijkheid: wanneer een persoon binnen een familie verslavingsproblematiek heeft, is de kans groot dat een of meerdere familieleden ook een verslaving ontwikkelen;
Omgeving: ook de omgeving speelt een rol bij het ontwikkelen van een verslaving. Als een persoon veel stress ervaart of bij weinig mensen terecht kan voor gezelschap en goede raad, kan dit een rol spelen bij het ontstaan van een verslaving. Ook life events zoals het meemaken van ingrijpende gebeurtenissen kunnen van invloed zijn;
Eigenschappen van het middel: sommige drugs, medicijnen, alcohol of pijnstillers zijn verslavender dan andere soorten. Bij bijvoorbeeld bepaalde drugs ontwikkelt iemand sneller tolerantie en ontwenningsverschijnselen. De meest verslavende middelen zijn: cocaïne, crack, heroïne, methamfetamine (meth) en tabak.

IK WIL NU HULP!

Onze specialisten helpen je graag met jouw verslaving.

NEEM CONTACT OP

Hoe kom je van een verslaving af?

Het is niet eenvoudig om van een verslaving af te komen. Het is voor iemand die verslaafd is misschien wel de moeilijkste stap om te erkennen dat die een probleem heeft. Of het nu om alcoholverslaving, drugsverslaving, seksverslaving of gameverslaving gaat: er is hulp beschikbaar. Recovery Mental Healthcare biedt ondersteuning bij allerlei soorten verslavingen. Samen met de cliënt, diens naasten en een team van specialisten, kunnen we bepalen welk herstelprogramma het meest geschikt is.

De beste manier om een verslaving te behandelen, is afhankelijk van het soort verslaving en de ernst daarvan. Bij een middelenverslaving is het vaak verstandig om eerst de lichamelijke afhankelijkheid aan te pakken. De verslavende stof moet uit het lichaam. Dit proces noemt men detoxificatie.

Psychische problemen

Belangrijk om te weten, is dat een verslaving regelmatig voorkomt in combinatie met psychische problemen, waaronder: angstklachten, depressie en ADHD. Als daarvan sprake is is het cruciaal om deze klachten ook te behandelen. Soms hebben de psychische klachten bijgedragen aan het ontstaan van de verslaving. Vice versa kan een verslaving ook psychische problemen veroorzaken.

Is iemand in de naaste omgeving verslaafd aan een bepaald middel of een specifieke handeling? Of stel je jezelf regelmatig de vraag: hoe kom ik van mijn verslaving af? Het is belangrijk dat een verslaving snel wordt herkend. In het geval dat iemand pas relatief kort is verslaafd, valt de verslaving eenvoudiger te behandelen.

Een verslaving overwinnen doe je niet alleen. Met een team van medische professionals op het gebied van verslavingszorg biedt Recovery Mental Healthcare hulp en advies. Je kunt ons bereiken op nummer: 085 – 8200 900 of administratie@recoverymhc.nl.

Krijg hulp!

Bel ons

085-8200 900